Lửa thương buôn của một chủ nhiệm hợp tác xã

Tìm lối thoát Ông Nguyễn Văn Trãi, chủ nhiệm HTX Tân Cường, buồn thiu nói rằng mục tiêu an sinh của HTX đang gặp thách thức. Từng vận động xã viên làm theo quy trình VietGAP, nhưng bán bằng giá lúa thường thì mọi hứng tan biến hết. Ông Trãi làm chủ nhiệm HTX 12 năm rồi, trong khi các phó chủ nhiệm đổi thay liên tiếp vì không chịu nổi những cơn sốc. “Phải làm cái gì chứ chẳng thể để HTX chết dần chết mòn!” Phần đông xã viên vẫn bám kế hoạch sinh sản lúa thơm Núc và Jasmine 85. Ông Trãi hiểu xã viên của mình, nói: “Giống mới, VietGAP nhưng quan yếu nhứt là phải bán được. Nghe nói An Giang trồng lúa Nhật, năng suất 6 tấn/ha. Nhưng cái chính vẫn là thị trường. Loại gạo tròn, họ không mua thì không biết bán cho ai?” Năng động để sống còn HTX Tân Cường đang vướng cách quản lý và điều hành và ông Trãi đang nghiên cứu để thành lập công ty cổ phần trực thuộc. HTX có 385/400 hộ, vẫn còn vài chục hộ dân sống chung nhưng không góp vốn do chưa tin vào phương án làm ăn hoặc mới ra riêng chưa biết làm gì. Trước đây HTX kêu gọi mỗi hộ góp vào trăm ký lúa mỗi vụ nhưng nếu bà con hưởng ứng thì HTX không biết chứa vào đâu? Dự án cạnh tranh nông nghiệp (ACP) có nguồn vốn 1,2 triệu USD, chọn HTX Tân Cường cấp gói tương trợ. Nếu đúng dự định HTX Tân Cường sẽ có nguồn tài chính làm hai kho lúa, sức chứa 1.000 tấn mỗi kho và tháp sấy công suất lớn. HTX vẫn phải tiếp chuyện đầu tư thêm năm sấy vỉ ngang, một sấy tháp 50 tấn/mẻ, một nhà máy bóc vỏ lúa bằng cách kêu gọi góp vốn 5 tỉ đồng nữa ưng chuẩn mô hình công ty cổ phần. Ý tưởng tạo khác biệt, lòng tin của người góp vốn, năng lực điều hành tháo vác, giỏi giang là cơ sở để HTX vượt lên chính mình bằng đòn bẩy công ty cổ phần. Ông Trãi cho rằng mô hình công ty cổ phần có sức quyến rũ hơn HTX. Trong HTX vốn tối thiểu được đăng ký để xác định nhân cách xã viên nhưng không giá trị sở hữu rõ ràng, trong khi ở công ty cổ phần cổ đông hưởng cổ tức, cổ phần có thể mua bán, bổn phận cổ đông gắn với vốn đầu tư và có rộng quyền tham dự điều hành theo tỷ lệ vốn góp... Ông Trãi hy vọng nhiều người có trình độ sẽ góp ý việc điều hành chặt chẽ hơn, người có vốn lớn sẽ tác động để việc làm ăn với thị trường tốt hơn. Theo ông Trãi, HTX sẽ cầm làm cho việc quản trị và điều hành giữa mẹ (HTX) và con là công ty cổ phần, thực sự minh bạch và năng động hơn. Hoàng Lan