Kết nối "con đường xanh Tây Nguyên"

Những thác nước hùng vĩ - luôn là điểm du lịch hấp dẫn. Giả dụ miền trung với "con đường di sản" và "hành trình biển" sẽ mang đến cho du khách những bữa tiệc xúc cảm đồng bằng duyên hải, thì Tây Nguyên dưới chân Trường Sơn sẽ là những trải nghiệm, khám phá độc đáo của văn hóa rừng. Đã có những ký kết, đã đặt nhiều ý tưởng để kết nối một "con đường xanh Tây Nguyên". Thế nhưng, vẫn còn nhiều điều cần phải đầu tư, tính nết để cho những giá trị lịch sử, văn hóa Tây Nguyên trở nên tài nguyên vô giá cho "ngành công nghiệp không khói" toàn vùng phát triển... "Sơn nữ" còn ngái ngủ Giữa thập niên 90, cựu trung tá đặc công Nguyễn Đức Phúc, người có những năm tháng đấu tranh dưới sự che chở của núi rừng Tây Nguyên bỗng nảy ra ý tưởng thiết kế một tour du lịch phối hợp nhiều yếu tố can hệ đến rừng. Ông Phúc dẫn du khách đến với những địa danh một thời là chiến khu; cho họ thăm những buôn làng dân tộc bản địa, những di tích, thắng cảnh; làm những chiếc chòi lá trên ngọn cây cổ thụ cho khách ngơi nghỉ; tổ chức những đêm dân nhạc, dân vũ cho khách thưởng lãm. Trên những thớt voi xuyên rừng già, người cựu binh vốn rành rừng núi đã dẫn khách vượt qua những khúc sông, những triền núi, khám phá vẻ đẹp hùng vĩ của Tây Nguyên. Khách của ông Phúc đến từ nhiều nhà nước và cảm nghĩ sau mỗi chuyến trải nghiệm là sự thỏa mãn. Ông Phúc không chỉ kinh dinh, ông còn về rừng để trả nghĩa cho rừng. Người dân ở những buôn làng trong vùng dự án đã trở nên cộng sự của ông. Cuộc sống của họ được cải thiện nhờ ông Phúc dẫn dắt làm du lịch, nhờ phát triển các ngành nghề và đặc biệt là cùng ông tham dự bảo vệ rừng... Cũng như ý tưởng thành công của tour du lịch "đêm trong rừng vắng" của ông cựu trung tá đặc công mê rừng, những người làm du lịch các tỉnh Tây Nguyên đã nghĩ rất nhiều đến một "con đường xanh" trên hành trình khám phá Việt Nam. Ông Phúc chỉ là một doanh nghiệp tư nhân với nguồn lực nhỏ bé nhưng đã thành công bởi ý tưởng độc đáo, cách làm sáng tạo. Còn ngành du lịch các tỉnh Tây Nguyên, vì sao lại không liên kết để xây dựng thành công một hành trình du lịch chung mà điểm đến rất phong phú, và gần như dàn đều trên khắp khu vực? Tây Nguyên, được biết đến là một khu vực cực kỳ giàu tiềm năng để phát triển du lịch. Sức hút của đại ngàn là hệ thống những dòng sông, những thác nước, những cánh rừng, những đỉnh núi; những tộc người bản địa với hệ thống trầm tích, lịch sử, di sản văn hóa vật thể và phi vật thể; là dáng nét đặc thù của một không gian cao nguyên. Là những thị thành, buôn làng sơn cước với sắc màu khác biệt. Nên, Tây Nguyên luôn là hấp lực. Ở khu vực này có thể phát triển khá nhiều loại hình du lịch như: sinh thái, văn hóa, nghỉ dưỡng, thể thao, mạo hiểm, hội nghị, hội thảo... Cũng từ "con đường xanh Tây Nguyên", có rất nhiều nhịp để mở ra các vùng du lịch rộng lớn trong nước, quốc tế. Đặc biệt, các tỉnh Tây Nguyên cũng đã ký văn bản ghi nhớ với đại diện Chính phủ Lào và Thái-lan về việc xúc tiến xây dựng tuyến du lịch đường bộ xuyên Tây Nguyên, qua cửa khẩu Bờ Y (Kon Tum) sang các tỉnh Nam Lào và đông bắc Thái-lan... Hiệp tác... Trên giấy Cũng không khác mấy sự kết liên "hình thức" của các tỉnh miền trung, năm tỉnh Tây Nguyên vẫn phát triển du lịch theo kiểu "đèn nhà ai nấy rạng". Trong nhiều năm qua, chưa thấy sự hiệp tác cụ thể nào của ngành du lịch Tây Nguyên ngoài các hội nghị và những cái bắt tay. Lục lại lưu trữ, thấy từ năm 2009 đến nay, năm nào lãnh đạo các tỉnh và ngành du lịch trong vùng cũng có những văn bản cộng tác. Gần đây nhất là những ký kết trong phạm vi Hội nghị xúc tiến đầu tư Tây Nguyên lần thứ hai - tổ chức ngày 25-4-2013. Đó chỉ là văn bản. Những văn bản chưa biến thành hiện thực khi chưa hề có một quy hoạch, kế hoạch, chương trình, lịch trình nào được lập ra cụ thể. Chừng như cũng chưa có ai đứng ra làm "nhạc trưởng" cho tiến trình liên kết du lịch. Có dịp trao đổi với các nhà quản lý du lịch Tây Nguyên, ai cũng tỏ ra rất háo hức khi trò chuyện kết liên. Nhưng khi hỏi liên kết, cộng tác như thế nào thì câu trả lời còn rất lúng túng. Đã mường tượng một "con đường xanh Tây Nguyên", nhưng con đường đó bắt đầu từ đâu thì chưa có ai "cầm xà gạt phát lối"... Dịp từ "Năm du lịch..." "Năm du lịch Việt Nam Tây Nguyên - Đà Lạt 2014" với chủ đề "Đêm đại ngàn Tây Nguyên", đang được khởi động và sẽ công bố tại thị thành Đà Lạt vào đầu năm tới. Theo Bộ VH-TT và DL, "Năm du lịch Việt Nam Tây Nguyên - Đà Lạt 2014 là một sự kiện có quy mô lớn mang tầm quốc gia và quốc tế, nhằm giới thiệu truyền bá hình ảnh thiên nhiên và con người Tây Nguyên... Đây cũng là dịp để kết nối các thế mạnh về thắng cảnh thiên nhiên, di sản văn hóa phong phú, đặc sắc của năm tỉnh Tây Nguyên thành chuỗi hoạt động xuyên suốt trong năm, nhằm truyền bá điểm đến cho du lịch Việt Nam, tăng lượng khách đến khu vực...". Cầm trong tay bản dự thảo chương trình, chúng tôi tìm đến Sở VH-TT và DL Lâm Đồng, đơn vị chủ nhà của sự kiện quan yếu này. Ông Nguyễn Văn Hương - Giám đốc sở cho biết, mọi công việc chuẩn bị cho "năm du lịch" còn rất bề bộn. Điều đáng lo lắng nhất là ngành du lịch các tỉnh Tây Nguyên vẫn chưa hình thành được một kế hoạch thống nhất, một kế hoạch không những kéo dài trong cả năm 2014 mà còn là cơ sở cho sự liên kết, hiệp tác bền vững trong ngày mai. Sắp tới, Tổng cục Du lịch và ngành du lịch năm tỉnh sẽ mời các chuyên gia, nhà quản lý, các doanh nghiệp lữ khách trực tiếp thực hành những chuyến khảo sát về tiềm năng du lịch khu vực. Từ đó, tổ chức hội thảo và xây dựng các tour, tuyến mang tính xuyên suốt Tây Nguyên, trong đó, ưu tiên những tour dài ngày đi qua các tỉnh. "Chúng tôi rất tâm đầu ý hợp với ý tưởng mở một tour du lịch mang tên Hành trình theo dấu chân Yersin. Nếu trở nên hiện thực, tour này sẽ dừng chân các điểm đến trên hầu hết vùng đất Tây Nguyên", ông Hương nói. Bài toán kết nối du lịch Tây Nguyên đang vấp phải rất nhiều chướng ngại. Điều lúng túng nhất là chưa rõ một quy hoạch, kế hoạch, chương trình cụ thể. Các nhà quản lý đã bắt tay nhau nhưng các doanh nghiệp du lịch thì chưa mấy đằm thắm. Trình độ làm dịch vụ du lịch giữa các địa phương không đồng đều và thật sự nguồn nhân lực vừa thiếu số lượng, vừa thiếu tính chuyên nghiệp. Một vấn đề cực kỳ quan yếu là kết cấu hạ tầng chưa đảm bảo, có thể kể đến hệ thống giao thông liên vùng, cơ sở lưu trú, dịch vụ và cách đầu tư, tổ chức, khẩn hoang ở các điểm đến còn nhiều bất ổn... Nhưng dù sao thì "Năm du lịch Tây Nguyên" cũng là một tín hiệu khả quan. Từ sự kiện này, sẽ tạo thời cơ cực kỳ quý cho du lịch khu vực này phát triển. * "Năm du lịch Tây Nguyên" chính là thời khắc để các tỉnh Tây Nguyên có dịp nhìn lại, đàm đạo cùng nhau, tìm cách hiệp tác, cùng khai phá tốt tiềm năng sẵn có để phát triển du lịch toàn vùng. Đó cũng chính là sợi dây kết nối ngành du lịch năm tỉnh với nhau, là cách để hiệp tác hiện thực thay cho sự "cộng tác trên giấy" như tồn tại của nhiều năm qua. UÔNG THÁI BIỂU