Chủ Nhật, 28 tháng 7, 2013

Giáo dục theo ý thức “ngụ binh”

QĐND -Luật Giáo dục Quốc phòng và An ninh vừa được Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII thông qua và sẽ có hiệu lực sớm, đặt ra nhiều vấn đề cần đổi mới căn bản, toàn diện công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Phóng viên Báo Quân đội dân chúng đã có cuộc phỏng vấn Đại tá, TS, Nhà giáo quần chúng Nguyễn Thiện Minh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Quốc phòng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) về vấn đề này.

Đại tá, TS Nguyễn Thiện Minh. Ảnh: NGUYÊN MINH.

Chuẩn bị từ xa

Phóng viên (PV):Sự ra đời của Luật Giáo dục Quốc phòng và An ninh là bước phát triển mới trong thực hiện “kế sách giữ nước”. Nhìn lại lịch sử phát triển của lĩnh vực giáo dục quốc phòng và an ninh ở nước ta, đâu là điều Vụ trưởng cảm thấy tâm đầu ý hợp nhất?

Đại tá, TS, Nhà giáo dân chúng Nguyễn Thiện Minh:Đây cũng là vấn đề được Bác Hồ lúc sinh thời đặc biệt quan hoài. Năm 1958, khi mà Quốc hội Hoa Kỳ ưng chuẩn Đạo luật Giáo dục Quốc phòng - một chương trình giáo dục có tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất trong lịch sử của nhà nước này thì cũng là năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Luật về chế độ phục vụ của sĩ quan Quân đội dân chúng Việt Nam, có đề cập việc phong hàm sĩ quan dự bị cho sinh viên tốt nghiệp đại học. Ngày 28-12-1961, Thủ tướng Phạm Văn Đồng ban hành Nghị định 219 về việc huấn luyện quân sự, quy định: "các trường đại học và các trường chuyên nghiệp trung cấp, việc học tập quân sự phải đặt thành một môn học chính...". Từ năm 1961, ta đã có quy định rất cụ thể, học viên trung cấp thì học chương trình quân sự tương đương của hạ sĩ quan, sinh viên đại học thì học theo chương trình dự bị sĩ quan. Đến năm 1964, khi đế quốc Mỹ bắt đầu leo thang chiến tranh thì mới thấy công tác giáo dục quốc phòng và an ninh đi trước hiệu quả đến chừng nào. Hiện thời nghiên cứu kỹ lại cách làm ngày ấy, tôi thấy rất ý hợp tâm đầu và cho rằng, đó là hướng đi rất đúng cần phát triển lên.

PV:Vậy hiện nay, để sản phẩm của công tác giáo dục quốc phòng và an ninh gắn với thực tiễn xây dựng và bảo vệ sơn hà, điều quan trọng nhất cần đổi mới là gì, thưa Vụ trưởng?

Đại tá, TS, Nhà giáo dân chúng Nguyễn Thiện Minh:Phải đổi mới theo ý thức chuẩn bị từ xa cho một cuộc chiến tranh bảo vệ sơn hà. Ví dụ học sinh phổ quát học xong chương trình thì có thể tương đương 1/3 hay 1/4 tri thức của chiến sĩ lục quân; học trò trung cấp hoặc trung cấp nghề phải học được một phần của hạ sĩ quan; sinh viên cao đẳng và đại học phải có thể trở nên sĩ quan dự bị. Nghĩa là gắn đào tạo học vấn với đào tạo một phần theo các chức danh quân sự. Hiện nay, chúng ta đào tạo đi đào tạo lại có rất nhiều cái trùng. Giáo dục phổ quát học bắn súng, hàng ngũ, chiến thuật bộ binh. Vào đại học cũng học lại y nguyên nội dung đó.

Đổi mới căn bản, toàn diện

PV:Như vậy, giáo dục quốc phòng và an ninh cũng phải gắn với dùng, có quy hoạch rõ ràng theo đúng tinh thần “ngụ binh” không chỉ trong nông nghiệp mà cả công nghiệp, dịch vụ và mọi lĩnh vực từng lớp?

Đại tá, TS, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Thiện Minh:Đúng vậy! Phải chú trọng tới quy hoạch các nguồn lực. Ví dụ tạo nguồn lực lính tên lửa, tác chiến điện tử rõ ràng có thể từ sinh viên các chuyên ngành điện, điện tử trong trường Đại học Bách khoa và các trường tự nhiên. Phải thống kê nguồn lực đó ra, hằng năm là bao nhiêu. Đại học hàng hải hằng năm ra bao nhiêu để gắn với tăng cường nguồn lực cho hải quân. Chưa kể là khi chiến tranh xảy ra thì điều động để phục vụ cho Quân khu 1 bao lăm, Quân khu 2 bao lăm, lấy từ trường nào?

PV:Luật Giáo dục Quốc phòng và An ninh được phê duyệt sẽ tác động đến từng cấp học, từng dài như thế nào?

Đại tá, TS, Nhà giáo quần chúng. # Nguyễn Thiện Minh:Luật rất quan yếu, tạo nhà cầu pháp lý để tạo chuyển biến về chất trong giáo dục quốc phòng và an ninh. Nhưng Luật chỉ đề cập những vấn đề chiến lược. Cái mới nhất là nó luật hóa từ mầm non đến đại học phải làm gì? Nó điều chỉnh chiến lược con người. Măng non phải biết biển đảo là gì, cương vực là gì, ý thức căn bản về chủ quyền. Những cái đó phải lượng hóa nó ra. Nói chung công việc sẽ còn rất nhiều. Giáo dục quốc phòng và an ninh cần đổi mới gắn với đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo quyết nghị Đại hội XI của Đảng.

PV:Vai trò của Bộ Quốc phòng và Bộ GD-ĐT có thể nói là quan trọng nhất trong tham mưu, tổ chức thực hành công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Đồng chí có nhận xét gì về vấn đề này?

Đại tá, TS, Nhà giáo quần chúng Nguyễn Thiện Minh:Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng rất quan hoài tới lĩnh vực này, nhất là trong hai năm gần đây. Chúng tôi rất xúc động khi gần đây nhận được nhiều sự quan hoài về chỉ đạo cũng như giúp đỡ cơ sở vật chất của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh. Lần trước nhất, Bộ trưởng đã triệu tập thảy sĩ quan biệt phái của ngành giáo dục họp để nắm tình hình, giao nhiệm vụ cụ thể, định hướng rõ ràng khiến anh em đều rất náo nức. Hiện giờ Vụ chúng tôi cũng là một mối manh giao ban Bộ Quốc phòng và mỏng hằng tháng nên việc triển khai nhiệm vụ thông thuộc hơn trước kia rất nhiều.

PV:Vụ trưởng có băn khoăn gì trước nhiệm vụ khai triển Luật Giáo dục Quốc phòng và An ninh thời kì tới sẽ rất nặng nề?

Đại tá, TS, Nhà giáo quần chúng. # Nguyễn Thiện Minh:Cái lo nhất là nguồn nhân công. Hiện chúng tôi mới có 12 người mà quản lý 230 trường đại học, 245 trường cao đẳng, 247 trường trung cấp chuyên nghiệp, chưa kể trung cấp nghề, 3.100 trường THPT, 11.000 trường trung học cơ sở và măng non…Các trọng tâm giáo dục quốc phòng cũng phải sắp xếp, chỉnh đốn lại, không nên chạy theo số lượng, giảm chất lượng. Như trọng điểm Giáo dục Quốc phòng TP Hồ Chí Minh là một thí dụ. Trọng tâm này mỗi năm dạy 35.000 sinh viên trong khi quy định chỉ được phép dạy 20.000 sinh viên, thu chưa đúng nguyên tắc tài chính nhiều tỷ đồng, cần phải trả lại cho sinh viên. Rồi trình độ giảng viên cũng là vấn đề đặt ra. Đề án 472 đào tạo được gần 1000 thầy nhưng bây chừ còn vướng về kinh phí cũng cần phải được tháo gỡ…Vấn đề trang phục của đay, học trò, sinh viên không thống nhất, mỗi anh một kiểu cũng phải chính quy hóa, do Cục Quân nhu sinh sản, các trường sẽ mua cho học trò sinh viên mượn...

PV:Xin cảm ơn Vụ trưởng!

NGUYỄN VĂN MINH (thực hành)